Emilia B. została wywieziona na roboty do Berlina w 1943 roku. Po wojnie powróciła do swojej wsi i dzisiaj mieszka wraz z trzypokoleniową rodziną w swym rodzinnym domu. W Berlinie z tęsknoty zaczęła pisać wiersze.

• 1921: urodzona we wsi w pobliżu Zamościa; dwoje młodszych rodzeństwa, wyrasta w społeczności wielonarodowej i wielowyznaniowej w chłopskiej rodzinie.
• 1942: w trakcie zasiedlania Niemców rodzina ucieka przed deportacją.
• grudzień 1942: aresztowanie Emilii B. wraz z rodzeństwem, internowanie w Zamościu
• początek 1943: deportacja do Berlina
• praca w firmie Pertrix GmbH, fabryce baterii, należącej do rodziny Quandt
• zakwaterowanie w obozowych barakach, częste kontakty z młodszym bratem, przebywającym na robotach w innej dzielnicy Berlina
• kwiecień 1945: wyzwolenie i powrót do rodzinnej wsi
• 1947: małżeństwo z „repatriantem“ ze Wschodu (z ziem zaanektowanych przez Związek Radziecki), troje dzieci
• praca w rodzinnym gospodarstwie
• Jeszcze w podeszłym wieku aktywnie uczestniczy w życiu gminy. Pisze wiersze.

Relacja

• Interview za188 »
• relacja audio w języku polskim
• data nagrania: 29.12.2005 w Komarowie, prowadzący rozmowę: Jarosław Pałka
• długość relacji: 3 godziny 14 minut
• transkrypcja, zdjęcia historyczne i aktualne
• Kolekcja "Polska – Karta Warszawa"

 

W czasie pracy przymusowej w fabryce baterii Pertrix w Berlinie Emilia B. napisała tekst do melodii znanej piosenki:

Wojenko, wojenko cóżeś uczyniła,
Żeś biednych Polaków na Pertrix rzuciła!
"In die Reihe!" - ryczy byk co siły,
Żeby wybiegł z baraku kto cały i żywy.
Niedobrze majstrowa patrzy, niby sowa,
Żeby nikt przy pracy nie powiedział słowa.
Nieraz majster krzyczy, my się nie boimy
I choć pracujemy, alarmu prosimy.
My wierzymy mocno, nam się nic nie stanie,
Z berlińskiej fabryki gruz się pozostanie.